Hoofdstuk 4: Voorvoet

4.0 Voorvoet

Veelal zijn 3 zittingen podotherapie nodig: 1 zitting voor het podotherapeutisch onderzoek, 1 zitting voor de aflevering van benodigde hulpmiddelen en voor advisering van de patiënt, 1 zitting voor controle van hulpmiddelen en het opvolgen van de adviezen. Op indicatie kunnen per jaar – in enkele gevallen – nog 1 of 2 nacontroles plaats moeten vinden.

4.1 Capsulitis MTP-gewricht (ontsteking/irritatie gewrichtskapsel)

moment verwijzing	:	bij klachten
klachten	:	pijn, pijn bij belasting, zwelling
behandeling	:	opheffen van de oorzaak. Ontstaat vaak in samenhang met slechte voetafwikkeling(door slechte spierfunctie, verminderde beweeglijkheid). In acute fase: viltbandage. Aanmeten corrigerende en/of ontlastende podotherapeutische zool bij subluxatie tapen en/of (siliconen)orthesen.
verwacht resultaat	:	goed herstel

4.2 (Sub-)luxatie MTP 2-5 (bij hamerteen, hypermobiliteit MTP’s of traumatisch)

moment verwijzing	:	bij klachten
klachten	:	pijn bij het afwikkelen van de voet, veranderde stand in de gewrichten
behandeling	:	(sub)luxatie zo mogelijk opheffen, tapen, (siliconen)orthese of corrigerende podotherapeutische zool ter vermindering van de klachten
verwacht resultaat	:	bij trauma goed resultaat, bij chronische (sub)luxatie minder goed.Bij hamerteen wordt wel een vermindering van de klachten bereikt maar een slechts matige verbetering van de stand.

4.3 Compressieneuropathie n. peroneus profundus

Zie vanwege de lokalisatie van het achterliggende probleem onder middenvoet bij 5.3

4.4 Compressieneuropathie n. peroneus superficialis

Zie vanwege de lokalisatie van het achterliggende probleem onder achtervoet bij 6.8

4.5 Doorgezakte voorvoet, pes transversus

N.B. verkeerde terminologie. Term wordt gebruikt bij pijnklachten ter hoogte van MTP 2-3. Wisselende oorzaken: vaak dorsaalflexie van de eerste straal door insufficiëntie m. peroneus longus, waardoor het lijkt dat de tweede en derde straal ‘verzakt’ zijn, en er een afgevlakte mediale voetboog aanwezig is.

moment verwijzing	:	bij klachten
klachten	:	pijn onder voorvoet ter hoogte van MTP 2-3 en/of 3-4
behandeling	:	opheffen van de oorzaak door corrigerende podotherapeutische zolen en in sommige gevallen (siliconen)orthese(bijvoorbeeld bij forse klauwstand digiti). Eventueel ondersteunende taping.
verwacht resultaat	:	klachtenvrij

Meer informatie over doorgezakte voorvoet vind u op onze website onder deze link.

4.6 Exostosen, exostose / osteofyt, osteofyten

N.B. de aandoening kan ook voorkomen in de middenvoet en de achtervoet

moment verwijzing	:	bij klachten
klachten	:	vervorming, pijn, schoenproblematiek
behandeling	:	afhankelijk van lokalisatie: viltbandage, schoenadvies, ontlastende podotherapeutische zolen, protectieve orthese, schoenmodificatie
verwacht resultaat	:	vermindering van klachten/klachtenvrij. Exostosen/osteofyten zijn blijvend. Bij onvoldoende resultaat chirurgie overwegen.

4.7 Ganglion (verdikking, met name in een pees)

N.B. de aandoening kan ook voorkomen in de middenvoet en de achtervoet

moment verwijzing	:	bij klachten
klachten	:	verdikking, pijn
behandeling	:	afhankelijk van de lokalisatie: viltbandage, schoenadvies, ontlastende podotherapeutische zolen, schoenmodificatie
verwacht resultaat	:	vermindering van klachten/klachtenvrij. Een ganglion is meestal blijvend. Bij onvoldoende resultaat chirurgie overwegen.

4.8 Hallux valgus

moment verwijzing	:	bij familiaire aanwezigheid, in samenhang met voettype, zo snel mogelijk bij signalering, ook als er nog geen klachten zijn
klachten	:	bij vroegtijdige verwijzing geen. Schoenproblematiek
behandeling	:	Stadium 1: lichte neiging tot valgisatie hallux. Opheffen van de oorzaak (vaak overpronatie, afwijkende stand- en/of functie van de 1^e-straal), meestal met podotherapeutische zolen. Stadium 2: afglijden van pezen van m. flexor hallucis longus en m. extensor hallucis longus. Vaak een interdigitale siliconen orthese ter correctie van de stand van de hallux. Om verdere progressie te voorkomen zal dit samen moeten gaan met podotherapeutische zolen. Stadium 3: drukplekken met eeltvorming (clavi), bursa/ bursitits en/of periostitis op verschillende plaatsen bij de hallux. Een interdigitale orthese zorgt in deze fase voor deviatie van de andere tenen in plaats van correctie van de hallux. Voornamelijk wegnemen van de pijnklachten door middel van een schoenadvies, schoenmodificatie, podotherapeutische inlegzolen en/of ontlastende orthese.
verwacht resultaat	:	afhankelijk van snelheid van insturen: Stadium 1: goed resultaat. Wel blijvende correctie met behulp van corrigerende podotherapeutische zool noodzakelijk. Stadium 2: afremmen van de progressie. Stadium 3: voornamelijk bestrijden van de pijn en voorkomen van complicaties (zoals eeltvorming, ontstaan vanclavi en supra- of infraductus van de 2^e teen)

Meer informatie over hallux valgus vind u op onze website onder deze link.

4.9 Hallux limitus / hallux rigidus (verminderde beweeglijkheid MTP1 / verstijving MTP-1)

moment verwijzing	:	bij klachten
klachten	:	pijn in het MTP-1-gewricht. De pijn kan ook elders in de voet optreden en/of in knie, heup, rug.
behandeling	:	een corrigerende podotherapeutische zool ter optimalisering van het gebruik MTP-1 en van de voetafwikkeling bij het lopen inclusief correctie van de achtervoet. Bij een hallux limitus m.n. gericht op mobilisatie, bij hallux rigidus vooral gericht op immobilisatie. Schoenadvies, eventueel aanpassing van de schoen.
verwacht resultaat	:	goed, maar blijvende aanpassing nodig. Bij onvoldoende resultaat kan door orthopedisch schoentechnicus/schoenmaker een afwikkelbalk onder de schoen geplaatst worden,bij voorkeur alleen bij een hallux rigidus.

Meer informatie over hallux limitus en rigidus vind u op onze website onder deze link.

4.10 Insertietendopathie / tendinitis van overige spieren van de metatarsus

zie vanwege de lokalisatie van het achterliggende probleem onder middenvoet bij 5.12

4.11 Jicht

moment verwijzing	:	bij niet reageren op medicamenteuze therapie.
klachten	:	blijvende pijn in het MTP-1-gewricht of pijn ten gevolge van de druk van de schoen op de ontstane exostose.
behandeling	:	bij pijn in MTP-1: onderzoek naar de oorzaak voor het in stand houden van de klachten.Aanmeten van een corrigerende podotherapeutische zool. Bij pijnlijke exostose: protectieve orthese of schoenmodificatie. Schoenadvies.Patiënt attenderen op het belang van mogelijke alcohol- en voedingsadviezen die door huisarts en/of diëtiste zijn gegeven.
verwacht resultaat	:	goed wat betreft pijnklachten, meestal blijvend corrigerende podotherapeutische zool nodig en nacontrole.Hierbij wordt de jicht zelf niet behandeld!

4.12 Joplin’s neuroma (compressieneuropathie van de n. plantaris medialis)

moment verwijzing	:	bij klachten.
klachten	:	uitstralende pijn/’doof’gevoel aan de mediale zijde van de hallux.
behandeling	:	opheffen van de oorzaak. meestal aanmeten van corrigerende podotherapeutische zolen.
verwacht resultaat	:	afhankelijk van de mate van beschadiging van het zenuwweefsel, redelijk tot goed.

4.13 Marsfractuur (vaak fractuur van os metatarsale 2)

moment verwijzing	:	bij klachten.
klachten	:	acute pijn (soms ook zwelling) tijdens inspanning. Na 2-4 weken is de fractuur röntgenologisch vast te stellen.
behandeling	:	opheffen van de oorzaak, immobilisatie door viltbandage en tape.Vaak is ter voorkoming van recidief-klachten t.g.v. overbelasting een corrigerende podotherapeutische zool nodig. Schoenadvies.
verwacht resultaat	:	klachtenvrij.

4.14 Metatarsalgie (voorvoetklachten)

N.B. metatarsalgie is een verzamelnaam voor pijn in de metatarsus. Zie ook de overige aandoeningen in dit hoofdstuk.

moment verwijzing	:	bij klachten.
klachten	:	pijn in de voorvoet, pijn bij belasting.
behandeling	:	opheffen van de oorzaak. Vaak is er samenhang met de voetstand en een slechte voetafwikkeling (door slechte spierfunctie,verminderde beweeglijkheid). Aanmeten van een corrigerende podotherapeutische zool, bij subluxatie tapen, toepassen van(siliconen)orthesen, verbeteren van de spierfunctie door gerichte oefeningen. Schoenadvies.
verwacht resultaat	:	goed herstel.

4.15 Morbus Kohler 2 / morbus Freiberg (avasculaire botnecrose van het caput metatarsale 2)

moment verwijzing	:	acuut.
klachten	:	pijn ter hoogte van het caput metatarsale 2 (in sommige gevallen kan het caput metatarsale 3 aangedaan zijn).
behandeling	:	drukvrij leggen (vilt, bandage) daarna corrigerende, ontlastende podotherapeutische zool om het aangedane gewrichtzoveel mogelijk te immobiliseren. Bij persisterende klachten kan een gipsbandage worden geadviseerd.
verwacht resultaat	:	goed, afhankelijk van de duur van de necrose. Meestal treedt na ca. 2 maanden herstel in. Volledig herstel na 2-3 jaar bij acuut ingrijpen

4.16 Mortonse neuralgie (compressieneuropathie in de intermetatarsale ruimte)

moment verwijzing

bij klachten

klachten

hevige pijn, uitstralend in de tenen, doof gevoel in tenen

behandeling

opheffen van de oorzaak. Veelal corrigeren van de voetstand. Tapen, subdiaphysaire (siliconen)orthese en/of corrigerende podotherapeutische zolen. Schoenadvies.

Verwacht resultaat :redelijk tot goed klachtenvrij; afhankelijk van de oorzaak en de mate van beschadiging van het weefsel verloopt het genezingsproces traag. De podotherapeutische zool en/of orthese moet vaak blijvend worden toegepast.

Meer informatie over Mortonse Neuralgie vind u op onze website onder deze link.

4.17 Neurinoom / neuroma / neuroom

moment verwijzing	:	bij klachten
klachten	:	hevige pijn doorstralend in de tenen, doof gevoel in de tenen.
behandeling	:	tapen, subdiaphysaire (siliconen)orthese, corrigerende podotherapeutische zolen
verwacht resultaat	:	redelijk klachtenvrij, maar het neurinoom verdwijnt niet. De problematiek blijft bestaan door de optredende inklemming. De podotherapeutische zool en/of orthese moet vaak blijvend worden toegepast. Bij onvoldoende resultaat wordt chirurgie geadviseerd.

4.18 Sesamoïde osteochondrosis

moment verwijzing	:	bij klachten, vooral na een extensietrauma van de enkel en de tenen. Na röntgenologische differentiatie van sesamoïditis/fractuur sesambeentje.
klachten	:	pijn bij belasting onder het caput metatarsale 1. Op de tenen lopen is onmogelijk.behandeling :podotherapeutische zool ter volledige ontlasting van het caput metatarsale 1, en/of tapen. Bij ernstige klachten is het tijdelijk gebruiken van krukken geïndiceerd.verwacht resultaat :klachtenvrij, bij onvoldoende resultaat wordt chirurgie geadviseerd.

4.19 Sesamoïditis

moment verwijzing	:	bij klachten.
klachten	:	sterke pijn onder het caput metatarsale 1, met name bij het op de tenen staan en in de propulsie-fase van het lopen.
behandeling	:	opheffen van de oorzaak. In de acute fase drukvrij leggen met vilt, bandage, later corrigerende podotherapeutische zolen.
verwacht resultaat	:	goed, klachtenvrij.

4.20 Spreidvoet / platvoet

moment verwijzing	:	bij klachten.
klachten	:	problemen met schoeisel, overbelastingsklachten in de voet, maar ook klachten elders (knie, heup, rug die met voetafwijkingen samenhangen).
behandeling	:	tapen, gevolgd door het aanmeten van een podotherapeutische zool. Schoenadvies.
verwacht resultaat	:	verminderen van de klachten maar de spreidplatvoet blijft bestaan.

Meer informatie over platvoeten vind u op onze website onder deze link.

4.21 Stands- en functie-afwijkingen van de eerste straal

moment verwijzing	:	bij chronisch verloop van enkele (voet)aandoeningen.
klachten	:	bijvoorbeeld marsfractuur, fasciïtis plantaris, surmenage van de 1^ste straal, tendinopathieën of overbelasting van MTP 2-3.
behandeling	:	opheffen van de oorzaak (en/of compenseren) van de afwijking door middel van podotherapeutische zolen.
verwacht resultaat	:	klachtenvrij. Afwijking blijft meestal bestaan. Vaak is blijvend een podotherapeutische zool noodzakelijk.

4.22 Tailors bunion (bursa/bursitis aan de laterale zijde van het caput metatarsale 5)

moment verwijzing	:	bij klachten (bij familiaire aanwezigheid: zo snel mogelijk na signalering, ook als er nog geen klachten zijn)
klachten	:	pijn, roodheid en zwelling, problemen met schoeisel
behandeling	:	in acute fase drukvrij leggen met viltverband, daarna protectieve (siliconen-)orthese en/of schoenmodificatie. Schoenadvies. Opheffen van de oorzaak ter voorkoming van progressie, vaak door het aanmeten van een corrigerende en/of compenserende podotherapeutische zool.
verwacht resultaat	:	verminderen van de klachten, de aanwezige varisatie van digitus 5 en de exostose blijven bestaan.

4.23 Zandteen of volleybalteen